Rola wsparcia społecznego w leczeniu chorób jest niezwykle istotna i może mieć pozytywny wpływ na zdrowie i samopoczucie pacjenta. Wsparcie społeczne odnosi się do wsparcia, które jednostka otrzymuje od swojej rodziny, przyjaciół, współpracowników, sąsiadów lub innych osób z jej otoczenia społecznego.
Skuteczność wsparcia społecznego jest zależna od wielu czynników. Przede wszystkim, od czasu pojawienia się – najbardziej wskazane jest okazanie wsparcia w początkowych fazach sytuacji problemowej, „dostosowania do potrzeb, bezpośredniego kontaktu, współdziałania i wzajemnego zrozumienia, kierowania się altruizmem i innymi normami postępowania (spontanicznością, dobrowolnością i nieformalnym podejściem osoby wspierającej)”[1]. Aczkolwiek należy pamiętać, że każdy przypadek wymaga innego podejścia, dlatego powyższe uwarunkowania skuteczności wsparcia społecznego powinny być modyfikowane i dostosowywane do trudności, z jakimi się zmaga dana osoba.
Oto kilka sposobów, w jakie wsparcie społeczne może wpływać na leczenie chorób:
1. Wsparcie emocjonalne: Choroby często wiążą się z trudnościami emocjonalnymi, takimi jak stres, lęk czy depresja. Wsparcie emocjonalne od bliskich osób może pomóc pacjentowi radzić sobie z trudnościami, zwiększyć poczucie własnej wartości i podnieść na duchu, co może poprawić ogólny stan zdrowia.
2. Motywacja i przestrzeganie leczenia: Wsparcie ze strony rodziny i przyjaciół może zachęcić pacjenta do przestrzegania zaleceń lekarskich, regularnych wizyt kontrolnych i podjęcia pozytywnych zmian w stylu życia, takich jak zdrowa dieta czy regularna aktywność fizyczna.
3. Zmniejszenie izolacji społecznej: Choroby mogą prowadzić do izolacji społecznej, co z kolei może wpływać negatywnie na stan psychiczny pacjenta. Wsparcie społeczne może pomóc w zapobieganiu izolacji i zwiększeniu aktywności społecznej, co przynosi korzyści zdrowotne.
4. Informacyjne wsparcie: Wsparcie od innych osób może pomóc w zdobyciu i zrozumieniu informacji dotyczących choroby, leczenia i możliwości terapeutycznych. Może to pomóc pacjentowi podjąć bardziej świadome decyzje w zakresie swojego zdrowia.
5. Wsparcie w codziennych czynnościach: W przypadku poważnych chorób, wsparcie w codziennych czynnościach życia, takich jak zakupy, gotowanie czy dbanie o dom, może być niezwykle cenne dla pacjenta.
Badania naukowe wykazują, że pacjenci mający wsparcie społeczne zazwyczaj radzą sobie lepiej z chorobami, mają niższe ryzyko powikłań, szybciej wracają do zdrowia po operacjach, a także wykazują lepsze rokowania w długotrwałych chorobach przewlekłych.
Ważne jest, aby pacjenci i ich bliscy zdawali sobie sprawę z roli wsparcia społecznego i starali się go aktywnie dostarczać. W niektórych przypadkach, np. w przypadku poważnych chorób psychicznych, wsparcie profesjonalistów, takich jak psychoterapeuci lub terapeuci rodzin, może być również cenne.
[1] Winiarski M. (2005), Pedagogika społeczna humanistycznie zorientowana, w: Pedagogika społeczna. Dokonania, aktualność, perspektywy. Podręcznik akademicki, S. Kawula (red.), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s.81-85.