1. Dopasowanie rozmowy do wieku dziecka:
Małe dzieci (3-7 lat): Używaj prostego języka i krótkich zdań. Wyjaśnij, że choroba to coś, co powoduje, że osoba czuje się źle i potrzebuje pomocy lekarza, aby wyzdrowieć. Możesz używać analogii, np. „Tak jak mama leczy katar, tata potrzebuje leczenia, żeby poczuć się lepiej”.
Dzieci w wieku szkolnym (8-12 lat): Mogą zrozumieć bardziej złożone informacje. Wyjaśnij, co to jest nowotwór krwi, jak wygląda leczenie i jak może ono wpłynąć na codzienne życie. Zachęcaj dziecko do zadawania pytań i odpowiadaj na nie szczerze, ale dostosuj szczegóły do poziomu zrozumienia dziecka.
Nastolatki: Zazwyczaj są zdolne do zrozumienia skomplikowanych informacji. Bądź szczery i otwarty, oferując jasne wyjaśnienia na temat diagnozy, leczenia i prognoz. Zwracaj uwagę na ich emocje, nawet jeśli nie zawsze je wyrażają bezpośrednio.
2. Stworzenie bezpiecznej przestrzeni do rozmowy:
Wybierz odpowiedni moment: Znajdź spokojny czas i miejsce, gdzie dziecko czuje się komfortowo. Unikaj rozmów o chorobie w pośpiechu lub w sytuacjach stresujących.
Zachowaj spokój: Twoje dziecko będzie obserwować twoje reakcje. Staraj się mówić spokojnie i pewnie, nawet jeśli rozmowa jest dla ciebie trudna. Twoje opanowanie pomoże dziecku poczuć się bezpieczniej.
Pozwól dziecku na wyrażenie emocji: Upewnij się, że dziecko wie, że może zadawać pytania, wyrażać swoje obawy lub nawet złościć się. Pamiętaj, że każda reakcja dziecka jest normalna i wymaga akceptacji.
3. Używanie odpowiedniego języka:
Unikaj nadmiernie technicznych terminów: Chociaż szczerość jest ważna, staraj się unikać nadmiernie medycznego żargonu, który może być trudny do zrozumienia. Skup się na tym, co dziecko musi wiedzieć, aby poczuć się bezpiecznie i poinformowane.
Bądź szczery, ale optymistyczny: Nawet jeśli sytuacja jest trudna, staraj się znaleźć pozytywne aspekty, takie jak dostępność leczenia, wsparcie rodziny i postępy w medycynie. Unikaj jednak fałszywych zapewnień, które mogą podważyć zaufanie dziecka.
Unikaj eufemizmów: Dzieci mogą dosłownie rozumieć to, co mówisz. Zamiast mówić, że ktoś „zasnął na zawsze” lub „poszedł do nieba”, wyjaśnij śmierć w sposób adekwatny do wieku, jeśli to konieczne.
4. Odpowiedź na pytania i obawy dziecka:
Bądź gotów na różnorodne pytania: Dzieci mogą pytać o wszystko, od tego, czy choroba jest zaraźliwa, po to, czy ktoś umrze. Staraj się odpowiadać na te pytania otwarcie, ale dostosuj szczegóły do ich poziomu zrozumienia.
Nie bój się powiedzieć „Nie wiem”: Jeśli dziecko zada pytanie, na które nie znasz odpowiedzi, powiedz, że nie wiesz, ale postaram się dowiedzieć. Ważne jest, aby dziecko czuło, że jego pytania są ważne i brane na serio.
Uspokajaj, ale nie ukrywaj prawdy: Jeśli dziecko obawia się o przyszłość, wyjaśnij, że rodzina i lekarze robią wszystko, co w ich mocy, aby pomóc choremu. Staraj się być realistycznym, ale jednocześnie podkreślaj nadzieję.
5. Utrzymanie regularnej komunikacji:
Rozmowy na bieżąco: Regularnie sprawdzaj, jak dziecko się czuje i czy ma nowe pytania lub obawy. Choroba i leczenie to długi proces, a dzieci mogą potrzebować powtarzających się rozmów, aby w pełni zrozumieć sytuację.
Informowanie o zmianach: Jeśli nastąpią ważne zmiany w stanie zdrowia chorego, poinformuj dziecko w odpowiednim momencie. Lepiej, aby dziecko usłyszało to od ciebie niż dowiedziało się przypadkowo lub od innych osób.
Wsparcie emocjonalne: Zachęcaj dziecko do wyrażania swoich emocji przez rysowanie, pisanie w dzienniku, czy rozmowy z bliskimi. Możesz też rozważyć pomoc psychologa dziecięcego, jeśli zauważysz, że dziecko ma trudności z przetwarzaniem emocji.
6. Utrzymanie rutyny i poczucia normalności:
Zachowanie codziennych rytuałów: Codzienna rutyna, taka jak chodzenie do szkoły, zabawa z przyjaciółmi czy czas na hobby, pomaga dziecku poczuć się bezpieczniej i stabilniej w trudnym czasie.
Zaangażowanie dziecka: Jeśli to możliwe, włącz dziecko w proste działania związane z opieką nad chorym, np. przygotowanie posiłku czy napisanie kartki z życzeniami zdrowia. To może dać dziecku poczucie kontroli i znaczenia.
Zachęcanie do aktywności: Pomóż dziecku znaleźć aktywności, które sprawiają mu radość i pozwalają na chwilę oderwać się od trudnej sytuacji. Sport, sztuka, czytanie książek mogą być dobrym sposobem na odreagowanie stresu.
Rozmowa z dziećmi o nowotworze krwi w rodzinie jest trudnym, ale niezwykle ważnym zadaniem. Kluczowe jest dostosowanie informacji do wieku dziecka, stworzenie bezpiecznej przestrzeni do rozmowy oraz otwarta i szczera komunikacja. Regularne sprawdzanie, jak dziecko się czuje i informowanie go o zmianach w sytuacji, pomaga utrzymać zaufanie i poczucie bezpieczeństwa. Wsparcie emocjonalne, zachowanie rutyny i aktywne zaangażowanie dziecka mogą przyczynić się do lepszego radzenia sobie z trudnymi emocjami.
“Projekt został sfinansowany ze środków Dotacji fundacji DKMS”